یک‌هزار هنرمند با انتشار یک آلبوم «بی‌صدا» در اعتراض به اقدام دولت بریتانیا برای اصلاح قانون کپی‌رایت و در نتیجه امتیاز دادن به شرکت‌های هوش مصنوعی دست به اعتراض زدند.
دولت بریتانیا در تلاش است تا با تغییر قانون حق تکثیر، شرکت‌های بیشتری در حوزه هوش مصنوعی را جذب کند؛ تغییری که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد از محتوای آنلاین هنرمندان برای آموزش مدل‌های هوش مصنوعی بدون کسب اجازه یا پرداخت هزینه استفاده کنند، مگر آنکه خالق اثر به شکل فعال «انصراف» خود را اعلام کند. اما همه با این تصمیم هم‌عقیده نیستند.
روز دوشنبه، جمعی متشکل از هزار موسیقی‌دان یک آلبوم «بی‌صدا» منتشر کردند تا مخالفت خود را با این تغییرات پیشنهادی نشان دهند. این آلبوم با نام «Is This What We Want?» شامل آثاری از کیت بوش (Kate Bush)، ایموجن هیپ (Imogen Heap)، و همچنین آهنگسازان معاصر موسیقی کلاسیک نظیر مکس ریشتر (Max Richter) و توماس هیوئیت جونز (Thomas Hewitt Jones) است. در عین حال، صدها نفر دیگر نیز در قالب همکاری در نگارش اثر، به‌ویژه چهره‌های شاخصی همچون انی لنکس (Annie Lennox)، دیمون آلبارن (Damon Albarn)، بیلی اوشن (Billy Ocean)، اعضای گروه The Clash، Mystery Jets، یوسف / کت استیونز (Yusuf / Cat Stevens)، ریز احمد (Riz Ahmed)، توری ایموس (Tori Amos) و هانس زیمر (Hans Zimmer) نقش داشته‌اند.
اما این آلبوم چیزی شبیه به «بند اِید» جدید نیست و در واقع هیچ قطعه موسیقی در آن وجود ندارد. به‌جای آن، هنرمندان مجموعه‌ای از صداهای استودیوها و سالن‌های اجرای خالی را ضبط کرده‌اند تا در قالبی نمادین نشان دهند چگونه تغییرات پیشنهادی در قانون کپی‌رایت می‌تواند دنیای موسیقی را تهی کند.
توماس هیوئیت جونز درباره مشارکت خود در این آلبوم می‌گوید: «شما صدای گربه‌هایم را می‌شنوید که این‌طرف و آن‌طرف می‌چرخند. من دو گربه در استودیوی کارم دارم که تمام روز مزاحمم می‌شوند.»
برای تأکید بیشتر، عناوین ۱۲ قطعه این آلبوم کنار هم پیامی را شکل می‌دهد: «دولت بریتانیا نباید سرقت موسیقی را برای منفعت شرکت‌های هوش مصنوعی قانونی کند.» اگر کنجکاوید، می‌توانید این آلبوم را بشنوید.
این آلبوم تازه‌ترین اقدام در بریتانیاست تا توجه عموم را به نحوه مدیریت حق تکثیر در فرایند آموزش هوش مصنوعی جلب کند. اعتراضاتی مشابه نیز در کشورهای دیگر، از جمله ایالات متحده، در جریان است و بیانگر دغدغه مشترک هنرمندان در سراسر جهان نسبت به این مسئله محسوب می‌شود.
اِد نیوتن‌رِکس (Ed Newton-Rex) که این پروژه را ساماندهی کرده، هم‌زمان کارزاری گسترده‌تر را هم علیه آموزش هوش مصنوعی بدون دریافت مجوز به‌راه انداخته است. طوماری که او آغاز کرد، تاکنون به امضای بیش از ۴۷هزار نفر از نویسندگان، هنرمندان تجسمی، بازیگران و دیگر افراد شاغل در عرصه‌های خلاقیت رسیده و نزدیک به ۱۰هزار نفر از این افراد فقط در پنج هفته گذشته – از زمان اعلام «استراتژی بزرگ هوش مصنوعی» دولت بریتانیا – به آن پیوسته‌اند.
به گفته نیوتن‌رکس، او در یک سال اخیر هدایت یک سازمان مردم‌نهاد مرتبط با هوش مصنوعی را بر عهده داشته که کارش تأیید شرکت‌هایی است که «به‌صورت غیرمجاز از آثار فاخر برای آموزش هوش مصنوعی استفاده نمی‌کنند.»
نیوتن‌رکس پس از تجربه فعالیت در هر دو جبهه به این موضع رسیده است. او که به‌صورت کلاسیک آهنگسازی خوانده، بعدها یک پلتفرم هوش مصنوعی به نام Jukedeck را راه‌اندازی کرد؛ این سرویس به کاربران اجازه می‌داد به‌جای استفاده از آثار دارای کپی‌رایت، موسیقی اختصاصی خود را با کمک هوش مصنوعی بسازند. او در رقابت استارتاپی TechCrunch در سال ۲۰۱۵، با رپ خواندن و اجرا درباره مزایای استفاده از هوش مصنوعی در آهنگسازی، موفق به کسب جایگاه نخست شد. در نهایت، Jukedeck توسط تیک‌تاک (TikTok) خریداری شد و نیوتن‌رکس مدتی در آنجا روی سرویس‌های موسیقی کار کرد.
او پس از چند سال فعالیت در شرکت‌های فناوری دیگر مثل اسنپ (Snap) و استبیلیتی (Stability)، اکنون بار دیگر در پی آن است که آینده را بسازد بی‌آنکه گذشته را نادیده بگیرد. نیوتن‌رکس این روزها از چشم‌اندازی جالب به موضوع نگاه می‌کند: او اکنون در منطقه خلیج سان‌فرانسیسکو ساکن است و همسرش، آلیس نیوتن‌رکس (Alice Newton-Rex)، معاون محصول در واتس‌اپ (WhatsApp) است.
انتشار این آلبوم درست پیش از موعد اعلام‌شده برای اعمال تغییر در قانون کپی‌رایت بریتانیا صورت می‌گیرد؛ تغییری که هنرمندان را مجبور می‌کند، اگر نمی‌خواهند آثارشان در آموزش هوش مصنوعی به‌کار گرفته شود، پیشاپیش به‌صورت فعال «انصراف» خود را ثبت کنند.
نیوتن‌رکس معتقد است این شرایط، در عمل راهی جز باخت برای هنرمندان باقی نمی‌گذارد؛ چراکه عملاً هیچ سازوکار مشخصی برای «انصراف» وجود ندارد و هیچ راه شفافی هم برای رصد آثار مشخصی که در هر سامانه هوش مصنوعی استفاده شده، تعریف نشده است.
او می‌گوید: «می‌دانیم طرح‌های انصراف معمولاً با استقبال مواجه نمی‌شوند. در نتیجه چیزی در حدود ۹۰ تا ۹۵ درصد آثار، به دست شرکت‌های هوش مصنوعی خواهد افتاد؛ بی‌هیچ شکی.»
از نگاه این هنرمندان، یکی از راه‌حل‌ها تولید اثر در بازارهایی است که حفاظت قوی‌تری بر کپی‌رایت اعمال می‌کنند. توماس هیوئیت جونز که به‌تازگی در یک اعتراض حضوری، کیبورد کاری‌اش را در بندر کِنت به آب انداخت (سپس آن را بیرون کشید اما کیبورد از کار افتاده بود)، می‌گوید برای انتشار آثار خود در آینده به فکر بازارهایی همچون سوئیس افتاده است.
اما سختی‌های یک بندر در کنت در مقایسه با «غرب وحشیِ اینترنت» شاید ناچیز باشد. نیوتن‌رکس در این زمینه می‌گوید: «سال‌ها به ما گفته‌اند که آثارمان را به‌صورت آنلاین به اشتراک بگذاریم تا بیشتر دیده شود. حالا شرکت‌های هوش مصنوعی و به‌طرز حیرت‌انگیزی دولت‌ها می‌گویند: «خب، وقتی رایگان در اینترنت گذاشتی و هنرمندان هم دیگر حاضر به خلق و انتشار آثارشان نیستند. بسیاری از هنرمندان به من گفته‌اند دقیقاً همین تصمیم را گرفته‌اند.»
سازندگان این آلبوم اعلام کرده‌اند که روز سه‌شنبه آلبوم را در پلتفرم‌های موسیقی بارگذاری می‌کنند و هر کمک مالی یا درآمد حاصل از شنیدن آن به مؤسسه خیریه Help Musicians اهدا خواهد شد.
مطالب مرتبط
پربازدیدهای هفته
پادکست زوم
