کافی است نیم‌نگاهی به صفحات شبکه‌های اجتماعی تاکسی‌های اینترنتی بیندازید تا از جدال همیشگی مسافران و رانندگان بر سر قیمت مطلع شوید. در حالیکه کاربران بسیاری در توییتر با انتشار اسکرین‌شات‌هایی از قیمت‌های سفر خود به بالا بودن نرخ کرایه‌ها اشاره می‌کنند، در اینستاگرام بسیاری از رانندگان از کمبود قیمت‌ها شکایت دارند و این شرکت‌ها را به بهره‌کشی رانندگان متهم می‌کنند. حالا باید پرسید در این مجادله حق با کیست؟ آیا واقعیت بیرونی وجود دارد یا هر کس با توجه به موقعیت خود واقعیت را تحلیل می‌کند؟

این جدال همیشگی بر سر قیمت، تصویر بالا را در ذهن متبادر می‌کند، همان‌طور که در تصویر می‌بینید عدد بر حسب زاویه دید شما ممکن است ۶ یا ۹ باشد. حقیقت این است که با وجود اینکه هر کدام از این دو طرف واقعیت را از دید خود صادقانه بیان می‌کنند، اما دلیل بر نادرست بودن دیدگاه طرف مقابل نیست. بلکه کافی است هر کدام برای دقایقی خود را در جایگاه طرف مقابل بگذارند تا موقعیت را از دید آن‌‌ها هم تجربه کنند. در مورد قیمت تاکسی‌های اینترنتی هم شرایط همین گونه است.

جزئیات ساختار قیمت‌گذاری پویا

همان‌طور که بارها اشاره شده ساختار قیمت‌گذاری تاکسی‌های اینترنتی پویاست و از عوامل مختلفی مانند مدت زمان سفر، مسافت سفر و میزان عرضه و تقاضا تاثیر می‌پذیرد. شرایط جوی، ترافیک، روزهای خاص و حالا هم ساعات آغاز محدودیت‌های کرونا بر کاهش یا افزایش میزان عرضه و تقاضا تاثیر می‌گذارد. همه این عوامل کمک می‌کند تا ساختار قیمت‌گذاری منصفانه‌تر باشد؛ به شکلی که هم کاربر راننده و هم کاربر مسافر بتوانند رضایت نسبی از قیمت داشته باشند. با توجه به افزایش هزینه‌های ماشین، تعمیرات و ترافیکی که حالا با کمی جابه‌جا شدن در ساعات ۹ صبح و ۸ شب شاهد آن هستیم، باید به راننده‌ها حق دهیم که مبلغ سفر به‌گونه‌ای باشد که انجام سفر برایشان با توجه به هزینه‌های بنزین، ماشین و زمان سپری شده در سفر، مقرون به صرفه باشد. از سمت دیگر هزینه سفر باید به‌گونه‌ای باشد که برای مسافر هم استفاده از تاکسی‌های اینترنتی توجیه اقتصادی داشته باشد، زیرا هزینه‌ی حمل‌و‌نقل بخشی از هزینه‌های جاری زندگی است و نمی‌توان با قیمت‌های غیر قابل قبول، سفرهای روزانه را انجام داد. 

با توجه به اینکه حالا تاکسی‌های اینترنتی، بار زیادی از حمل‌و‌نقل روزانه شهرهای مختلف ایران را بر دوش می‌کشند می‌توان حدس زد که در کل ساختار قیمت‌گذاری به‌گونه‌ای است که انجام سفر برای هر دو طیف کاربران این سامانه‌ها به صورت کلی توجیه‌پذیر است. شاید هم بتوان نتیجه گرفت که اعتراضاتی که در بعضی روزها در شبکه‌های اجتماعی توسط تعداد بیشتری از کاربران مطرح می‌شود تغییرات موقتی است که به خاطر شرایط و عوامل ذکر شده در این سامانه‌ها رخ داده است. بنابراین اتفاقات موردی را نمی‌توان به عنوان یک اصل برای قضاوت در نظر گرفت.

خدمات‌رسانی در دوران سخت کرونا

تاکسی‌های اینترنتی از همان ابتدا با شعار قیمت‌های به صرفه به بازار آمدند و راننده و مسافر هم از شرایط راضی بودند؛ اینکه در هر ساعتی از شبانه‌روز می‌توانستند بدون دغدغه با قیمتی مناسب درخواست خودرو دهند و امنیت سفرهایشان تضمین شده بود برای بسیاری از مردم جذابیت داشت. اما به مرور انگار این ویژگی‌ها تا حد زیادی عادی شد و با بزرگ شدن این شرکت‌ها توقعات کاربران هم از آن‌ها بیشتر شد؛ توقعاتی به حق که باعث تغییرات ساختار این سامانه‌ها هم شد. تا حدی که این شرکت‌ها در حال حاضر از نظر امکانات و ویژگی‌های مختلف در حد و اندازه‌ی نمونه‌های خارجی موفق خود مثل اوبر و لیفت هستند. به طور مثال سوپراپلیکیشن اسنپ با افزودن خدماتی مانند سفارش غذا، خرید سوپرمارکت، خرید بلیت، مشاوره پزشکی و غیره حالا دیگر به عنوان یک اپلیکیشن درخواست خودرو شناخته نمی‌شود بلکه در سایر حوزه‌ها هم به کاربرانش خدمت‌رسانی می‌کند. این امکانات در دوران کرونا که لازم است از ترددهای غیرضروری کاسته شود، توانست گره از مشکلات بسیاری از مردم باز کند. 

این نکته را هم فراموش نکنیم که شرایط هم در این سال‌ها تغییرات زیادی کرد، فشارهای اقتصادی و تورم شدید روزانه باعث شد قیمت بسیاری از کالاها و خدمات افزایش یابد. از سوی دیگر کرونا هم تاثیرات بسیاری بر کسب‌و‌کارهای مختلف از جمله تاکسی‌های اینترنتی داشت. در نهایت به نظر می‌رسد عملکرد کلی تاکسی‌های اینترنتی در نظر مردم مثبت است و خدماتی که در این دوران ارائه شده برای مردم قابل استفاده بوده است.