اگر در گرمای ظهر تابستان وارد یکی از پارکهای صنعتی جنوب چین شوید، شاید در نگاه اول تصور کنید کارخانه تعطیل شده است. درست چند هفته پس از فشارهای اقتصادی و تعرفههای جدید، ممکن است سالنهای تولید در «پانیو» (Panyu) خالی و خاموش به نظر برسند. اما اگر با دقت بیشتری نگاه کنید، صدای خشخش پتوها و شاید خرپفهای آرام را میشنوید. کارخانه تعطیل نشده، بلکه خوابیده است.
این پدیده که «ووشیو» (Wuxiu) نام دارد، شاید برای بازدیدکنندگان خارجی عجیب باشد، اما در یکی از پویاترین مناطق صنعتی جهان، یک هنجار پذیرفته شده است. ریشه این عادت به روزهای پیش از تهویه مطبوع بازمیگردد؛ زمانی که دمای هوا در جنوب چین به بالای ۳۵ درجه و رطوبت به ۷۰ درصد میرسید. اما امروز، این خواب کوتاه نمادی از اخلاق کاری شدیدی است که معجزه اقتصادی چین را رقم زده است.
فرهنگ کاری ۹۹۶ و تختهای تاشو
کارگران چینی به این استراحت یک ساعته نیاز مبرم دارند، زیرا بسیاری از آنها در سه شیفت کار میکنند که شامل اضافهکاریهای شبانه نیز میشود. اما این موضوع تنها محدود به کارگران کارخانه نیست. در بخش فناوری، جایی که فرهنگ کاری معروف به «۹۹۶» (کار از ۹ صبح تا ۹ شب، ۶ روز در هفته) حاکم است، خواب ظهرگاهی یک ضرورت برای بقا محسوب میشود.
تصاویر منتشر شده در شبکههای اجتماعی نشان میدهد که شرکتهای بزرگی همچون غول اینترنتی «تنسنت» (Tencent) و سازنده پهپاد «دیجیآی» (DJI) ساعات مشخصی را برای خاموش کردن چراغها و باز کردن تختهای تاشو اختصاص دادهاند. حتی در پردیس «شنژن» (Shenzhen) شرکت «هواوی» (Huawei)، که به سختکوشی معروف است و پیشگام چین در تولید تراشههای پیشرفته و خودروهای خودران محسوب میشود، استفاده از تختهای سفری و بالشهای مخصوص میز کار امری رایج است.
افزایش محبوبیت همگام با درآمد
«ژانگ یی» (Zhang Yi)، رییس و مدیر اجرایی شرکت مشاوره «آیمدیا ریسرچ» (iiMedia Research) مستقر در گوانگژو، میگوید که اگرچه ووشیو یک سنت قدیمی است، اما محبوبیت آن همگام با افزایش درآمدها و ساعات کاری طولانی، بیشتر شده است. طبق برآوردهای این موسسه، حدود ۷۰ درصد از بزرگسالان چینی عادت به خواب ظهرگاهی دارند که این رقم نسبت به ۶۰ درصد در سال ۲۰۱۹ افزایش یافته است.
رییس این موسسه تحقیقاتی میافزاید: «عادت ووشیو بسیار محبوب است. پیشتر این عادت بیشتر در شهرهای کوچک چین مرسوم بود، اما افزایش آگاهی نسبت به سلامتی باعث شده تا بقای این سنت در کلانشهرها نیز تضمین شود.»
تداوم سنت در سایه کندی اقتصاد
این روزها با وجود جنگهای تجاری و کند شدن رشد اقتصادی داخلی، سرعت بیامان کار در چین در حال تغییر است. سرمایهگذاریهایی که زمانی دلتای رودخانه مروارید را به یکی از قطبهای تولیدی جهان تبدیل کرده بود، اکنون رو به کاهش است و بحران بخش مسکن نیز مشهود است.
با این حال، «ژائو فن»، مالک یک کارخانه اسباببازی معتقد است که استراحت ناهار ۱.۵ ساعته (شامل غذا و خواب) هنوز هم برای حفظ الگوهای کاری چندشیفتی ضروری است. البته در برخی مناطق مانند استان «سیچوان» (Sichuan)، این آسودگی بیشتر است و عملاً بین ساعت ۱۱:۳۰ تا ۳ بعدازظهر کار رسمی خاصی انجام نمیشود؛ موضوعی که نشان میدهد حتی در سختکوشترین اقتصاد جهان نیز، تعادل میان کار و استراحت، راه خود را پیدا میکند.