تحریریه 
هوش مصنوعی در حال بلعیدن منابع انرژی زمین است. پیشرفت‌های این حوزه، تقاضا برای مراکز داده (دیتاسنتر) را به شدت افزایش داده است. این تأسیسات انبارمانند که کامپیوترهای پردازش و ذخیره‌سازی داده را در خود جای داده‌اند، به زمین و مقادیر عظیمی انرژی نیاز دارند و دی‌اکسید کربن (CO2) قابل توجهی تولید می‌کنند.
طبق گزارش «گلدمن ساکس» (Goldman Sachs)، تقاضای برق مراکز داده تا سال ۲۰۳۰ تا ۱۶۵ درصد افزایش خواهد یافت. اگرچه برخی از انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده می‌کنند، اما خود منابع پاک مانند مزارع خورشیدی و بادی نیز به فضای فیزیکی نیاز دارند.
اکنون، برخی به فرستادن مراکز داده به فضا چشم دوخته‌اند تا مشکل یافتن زمین را دور بزنند. فضا همچنین دسترسی بهتری به انرژی خورشیدی، بدون پوشش ابر، تاریکی شب یا فصلی بودنِ زمین، ارائه می‌دهد.
آیا مراکز داده فضایی واقعا «سبز» هستند؟
در اروپا، پروژه «ASCEND» قصد دارد امکان‌سنجی مراکز داده مبتنی بر فضا را برای کاهش انتشار CO2 ارزیابی کند.
سال گذشته، شرکت فرانسوی «تالس آلنیا اسپیس» (Thales Alenia Space)، که رهبری یک مطالعه با بودجه کمیسیون اروپا در مورد امکان‌سنجی ASCEND را بر عهده داشت، دریافت که فرستادن دیتاسنترها به فضا برای بهره‌مندی از انرژی خورشیدی مداوم می‌تواند «راه‌حلی سازگارتر با محیط زیست» ارائه دهد. اما به گفته «خاویر روزر» (Xavier Roser) از این شرکت، این امر منوط به پیشرفت‌های فناورانه در چندین زمینه است.
در حالی که کل انتشار آلاینده‌ها از پرتاب موشک‌ها در حال حاضر تنها کسری از صنعت هوانوردی است، موشک‌ها آلاینده‌ها را در ارتفاعات بالاتر آزاد می‌کنند، جایی که ماندگاری بیشتری دارند.
مطالعه ASCEND تخمین زد که برای اینکه مراکز داده فضایی به طور مؤثری انتشار کربن را در مقایسه با همتایان زمینی خود کاهش دهند، نیاز به توسعه پرتابگری است که ۱۰ برابر کمتر از نمونه‌های فعلی در طول چرخه عمر خود کربن منتشر کند. مشخص نیست چنین موشکی چه زمانی یا اصلاً در حال توسعه است یا خیر. «اسپیس‌ایکس» (SpaceX) هیچ برنامه‌ای برای طراحی موشک سازگارتر با محیط زیست فاش نکرده است.
رقابت استارتاپ‌ها و چین برای فتح مدار
استارتاپ مستقر در ابوظبی، «مداری اسپیس» (Madari Space)، با یک برنامه شتاب‌دهنده صنعتی که توسط تالس آلنیا اسپیس اداره می‌شود، همکاری کرده است. «شریف الرمیثی» (Shareef Al Romaithi)، بنیانگذار و مدیرعامل مداری، گفت که دیتاسنترهای فضایی می‌توانند برای مشتریان مختلف، از جمله ماهواره‌های رصد زمین، مفید باشند. پردازش داده‌های خام در فضا، تأخیر در تحلیل را کاهش می‌دهد.
اولین مأموریت مداری برای سال ۲۰۲۶ برنامه‌ریزی شده و محموله‌ای به اندازه یک توستر (شامل قطعات ذخیره‌سازی و پردازش) را به مدار خواهد فرستاد.
دیگران قبلاً پرتاب‌هایی انجام داده‌اند. در ماه می، چین ۱۲ ماهواره برای یک صورت فلکی محاسباتی مبتنی بر فضا پرتاب کرد که اولین بخش از ناوگان ۲۸۰۰ ماهواره‌ای پیشنهادی برای پردازش داده‌ها در فضا است. الرمیثی می‌گوید این باید یک «زنگ بیدارباش» باشد.
شرکت «لون‌استار دیتا هولدینگز» (Lonestar Data Holdings) در فلوریدا، در ماه مارس اعلام کرد که یک مرکز داده کوچک را با موفقیت روی ماه آزمایش کرده است.
در ماه نوامبر، «استارکلود» (Starcloud)، یک استارتاپ مستقر در واشنگتن، ماهواره‌ای مجهز به پردازنده گرافیکی (GPU) «انویدیا H100» را پرتاب خواهد کرد. «فیلیپ جانستون» (Philip Johnston)، مدیرعامل آن، پیش‌بینی می‌کند: «تا ۱۰ سال دیگر، تقریبا تمام مراکز داده جدید در فضا ساخته خواهند شد.» او چالش‌های اصلی را دفع گرما در خلا و مقاومت تراشه‌ها در برابر تشعشعات بالا دانست.
چالش‌های نجومی: از هزینه تا زباله‌های فضایی
هزینه همچنان یک عامل کلیدی است. قرارداد ۱۲۰ میلیون دلاری لون‌استار برای شش ماهواره، با هزینه پرتاب حدود ۱۰ میلیون دلار برای هر کدام، تنها کسری از فضای ذخیره‌سازی زمینی را ارائه می‌دهد.
برخی کارشناسان در مورد صرفه اقتصادی این ایده تردید دارند. «کوئنتین ای. پارکر» (Quentin A. Parker) از دانشگاه هنگ کنگ (HKU) می‌گوید: «تحلیل اقتصادی آن در برابر موشکافی تاب نمی‌آورد. راه‌حل‌های زمینی هنوز ارزان‌ترند.»
در حالی که طرفداران ادعا می‌کنند فضا در برابر بلایای طبیعی یا حملات امن‌تر است، پارکر به خطرات خود فضا اشاره می‌کند: تشعشعات، زباله‌های فضایی و پیامدهای افزودن زباله‌های بیشتر به مدار. کارشناسان هشدار می‌دهند که یک برخورد می‌تواند فناوری‌های حیاتی در فضا را از کار بیندازد.
تعمیر و نگهداری در فضا، آب و هوای فضایی (مانند شراره‌های خورشیدی) و فناوری‌های ضدماهواره‌ای (مانند پارازیت‌اندازها) چالش‌های دیگر هستند. پارکر گفت طرفداران «مزایا را بزرگ‌نمایی و معایب عمده را کوچک‌نمایی می‌کنند.»
اما الرمیثی از مداری اسپیس معتقد است این یک ضرورت است: «جایگزین، رکود فناوری و تمام کردن منابع زمین است.»
