نشست تخصصی «خشکسالی زیستبوم» با میزبانی امیرعلی شریفیان، مدیرعامل هلدینگ سپنتا فناوران اسپادانا و حضور سید حمیدرضا علوی، معاون سرمایهگذاری شناسا در روز دوشنبه 19 آبان و در حاشیه رویداد نهایی ادونچر اصفهان برگزار شد.
محور اصلی این نشست بررسی وضعیت زیستبوم نوآوری و سرمایهگذاری خطرپذیر در ایران و دلایل کاهش پروژههای قابل سرمایهگذاری بود. این پنل فرصتی بود تا پرسشهای اساسی درباره وضعیت واقعی سرمایهگذاری در کشور مطرح و پاسخ داده شود.
در آغاز نشست، شریفیان به اهمیت اصفهان به عنوان یک پایگاه تاریخی نوعآوری، معماری و فرهنگ اشاره کرد و گفت که این ویژگیها بخشی از اصالت و ظرفیت ایجاد نوآوری را شکل میدهد. او یادآور شد که این رویداد با هدف اثرگذاری و ایجاد فرصتهای توسعه برای استارتاپها برگزار شده و تلاش دارد زمینهای فراهم کند تا زیستبوم نوآوری و سرمایهگذاری در کشور به شکل ملموس و موثر رشد کند. شریفیان همچنین به تاریخچه مسیر حرکت ادونچر و اهمیت توجه به مناطق مختلف کشور اشاره کرد و گفت که اصفهان با ظرفیتها و ویژگیهای خود میتواند نقش مؤثری در توسعه استارتاپها ایفا کند.
در ادامه، سید حمیدرضا علوی در پاسخ به پرسشها درباره کاهش پروژههای قابل سرمایهگذاری گفت که تجربههای قبلی سرمایهگذاران و استارتاپها یکی از عوامل مؤثر در این روند است. او توضیح داد که سرمایهگذاران در گذشته با پروژههایی مواجه شدهاند که نتیجه مورد انتظار را نداشته و این موضوع باعث شده سرمایهگذاران امروز با احتیاط بیشتری عمل کنند. همچنین وی اشاره کرد که مشکلات اقتصادی، کمبود نقدینگی و نبود زیرساختهای حمایتی و عملکرد ناکافی حاکمیت در ایجاد اکوسیستم نوآوری، از دیگر دلایل محدود شدن سرمایهگذاری در پروژههای جدید است.
علوی وضعیت کنونی اکوسیستم نوآوری را با واژه «خشکسالی» توصیف کرد و آن را در چند سطح توضیح داد: خشکسالی پول و نقدینگی، ایدههای نوآورانه، کارآفرینان پای کار، سرمایهگذاران و مدیرانی که بتوانند برنامهریزی بلندمدت داشته باشند.
او افزود که پیامد این شرایط، محدود شدن مسیر طبیعی سرمایهگذاری و کاهش انگیزه سرمایهگذاران برای ورود مجدد به پروژهها است. به گفته علوی، این مسئله باعث شده سرمایهگذاریهای کمتری انجام شود و حتی پروژههای با ظرفیت رشد محدود، با ریسک بالاتری همراه شوند.
در بخش دیگری از نشست، علوی به ضرورت تابآوری استارتاپها اشاره کرد و توضیح داد که استارتاپها باید بتوانند مسیر رشد خود را حتی در شرایط بحرانی و کمبود منابع حفظ کنند. وی این مدل رشد را «استارتاپ شترگونه» توصیف کرد و تأکید کرد که چنین شرکتهایی میتوانند سود مداوم و پایدار ایجاد کنند و سرمایهگذار را در مسیر خود مطمئن نگه دارند. همچنین وی به اهمیت توسعه زیستبوم نوآوری در شهرستانها پرداخت و افزود: استعدادها و تیمهای خارج از تهران پرتلاش، کمادعا و کمتوقع هستند و هزینههای آنها نسبت به تیمهای مشابه در تهران کمتر است.
سید حمید رضا علوی نمونهای از تیمی در زاهدان را بیان کرد که با یکسوم هزینه مشابه تهران، توانسته فعالیت موفقی در حوزه هوش مصنوعی داشته باشد.
معاون سرمایهگذاری شناسا همچنین به تفاوت فرهنگی و عملکردی تیمهای شهرستانی با تیمهای تهرانی اشاره کرد و گفت که کارآفرینان شهرستانی بیشتر تمرکز و پشتکار دارند، در حالی که برخی تیمهای تهرانی ممکن است با انتظار سریع برای موفقیت وارد اکوسیستم شوند. او توضیح داد که این ویژگیها باعث ایجاد فرصتهای متفاوتی در زیستبوم نوآوری میشود و میتواند تأثیر مثبتی بر روند سرمایهگذاری داشته باشد.
در بخش پایانی نشست، علوی دو راهکار اصلی برای بهبود وضعیت زیستبوم نوآوری ارائه کرد. نخست، مطالبهگری مستمر از مدیران و حاکمیت برای بهبود زیرساختها، سیاستها و تسهیل مسیر سرمایهگذاری و دوم، همسویی تیمها با واقعیتهای موجود و مسیر منطقی رشد تا بتوانند مسیر پایدار و مستمری را طی کنند.
او تأکید کرد که سرمایهگذاری در شرایط فعلی باید با صبر، واقعبینی و رعایت اصول تابآوری انجام شود و نباید انتظار رشد نمایی سریع داشت.
نشست «خشکسالی زیستبوم» تصویری دقیق و واقعی از وضعیت سرمایهگذاری خطرپذیر در ایران ارائه کرد؛ بازاری که با چالشهای متعددی روبهروست اما هنوز پتانسیل رشد و احیای زیستبوم نوآوری را دارد. به گفته سید حمیدرضا علوی، پیگیری مستمر، تابآوری و واقعبینی میتواند مسیر سرمایهگذاری را باز نگه دارد و امید به توسعه استارتاپها و احیای اکوسیستم نوآوری در کشور را حفظ کند.