این عرصه که بر شبکه گستردهای از پیکهای موتوری استوار است و همه چیز، از خوراکی و نوشیدنی گرفته تا جدیدترینهای مد و گجتها را به سرعت به دست مشتری میرساند، اکنون به صحنه نبرد سه غول فناوری تبدیل شده است.
بازیگران اصلی این حوزه، یعنی شرکتهای جیدی دات کام (JD.com)، علیبابا (Alibaba) و پلتفرم تحویل کالای مِیتوان (Meituan)، با گسترش شبکههای تحویل خود و تخصیص میلیاردها دلار یارانه، رقابت را در سال جاری میلادی به اوج رساندهاند. نتیجه این رقابت، پیشنهادهای فوقالعاده سریع و ارزان است. به عنوان مثال در پلتفرم جیدی دات کام، قهوهای به قیمت تنها ۱۰.۹ یوان (معادل ۱.۵ دلار) با احتساب هزینه تحویل پیدا میشود. همچنین میتوان یک بسته نان بخارپز را به قیمت ۱۳ یوان و یک صبحانه مکدونالد را به قیمت ۲۶.۸ یوان عرضه میکرد.
با این حال، این جنگ قیمت با وجود مزایایی که برای مصرفکنندگان چینی دارد، بر سرمایهگذاران و چشمانداز سودآوری شرکتها تاثیر منفی گذاشته است. این رقابت شدید به قیمت سهام و سودآوری این شرکتها آسیب رسانده، به طوری که براساس دادههای LSEG، ارزش سهام میتوان و جیدی دات کام از ابتدای امسال به ترتیب حدود ۲۲ و ۱۰ درصد کاهش یافته است. (LSEG (گروه بورس اوراق بهادار لندن) یک ارایهدهنده جهانی زیرساختهای بازارهای مالی و دادههای تحلیلی است که مالک بورس لندن و برندهایی مانند Refinitiv و FTSE Russell است.)
این رقابت از کجا آغاز شد؟
بازیگران تجارت الکترونیک در چین، همواره با بهرهگیری از نیروی کار فراوان و اقتصاد گیگ (اقتصاد کارهای قراردادی و موقت)، بر سر کاهش زمان تحویل کالا با یکدیگر رقابت داشتهاند. جیدی با ایجاد یک شبکه لجستیک قدرتمند، استاندارد تحویل در همان روز یا روز بعد را در بازار تعریف کرد و رقبایی مانند علیبابا را تحت فشار قرار داد.
با این حال، به نظر میرسد نبرد کنونی «تجارت فوری» پس از ورود جیدی دات کام به بازار تحویل غذای آماده در ماه فوریه آغاز شد؛ بازاری که تحت سلطه میتوان و پلتفرم «اِلومه» (Ele.me) متعلق به علیبابا بود. سپس در ماه آوریل، میتوان با راهاندازی پلتفرم خرید ۲۴ ساعته «فلش شاپینگ» که محصولاتی چون خواروبار، نوشیدنی و لوازم الکترونیکی را شامل میشد و تحویل ۳۰ دقیقهای را تضمین میکرد، چالشی مستقیم برای جیدی ایجاد کرد.
تنشها زمانی بالا گرفت که این شرکتها وارد رقابت مستقیم شدند و یکدیگر را به اقدامات ضدرقابتی برای جلوگیری از پذیرش سفارش توسط پیکهای رقیب متهم کردند. در همین زمان بود که جیدی شروع به استخدام رانندگان تماموقت بیشتری کرد و تصویری از موسس آن، ریچارد لیو، در حالی که در یک اقدام تبلیغاتی در پکن سفارش غذا تحویل میداد، در شبکههای اجتماعی پربازدید شد. در همان ماه، جیدی دات کام از دور اول یارانههای خود به ارزش ۱۰ میلیارد یوان برای برنامه تخفیف تحویل غذا خبر داد.
یارانهها و تخفیفهای عظیم در بخش فناوری رقابتی چین امری رایج و در عین حال، یکی از نگرانیهای پکن است. نهاد ناظر بر بازار چین در ماه مه، نمایندگان جیدی دات کام، میتوان و اِلومه را احضار و آنها را به رعایت قانون و رقابت منصفانه فراخواند. با این حال، این فشارها تاثیر چندانی بر کند کردن جنگ قیمت نداشت.
بهتازگی جیدی دات کام از سرمایهگذاری ۱۰ میلیارد یوان دیگر تحت «طرح صد دوگانه» برای حمایت هدفمند از فروشندگان پلتفرم خود خبر داد. این اقدام پس از آن صورت گرفت که بخش تجارت فوری «تائوبائو» (متعلق به علیبابا) روز شنبه از یک برنامه یارانه به ارزش ۵۰ میلیارد یوان (حدود ۷ میلیارد دلار) برای توزیع در سال آینده خبر داد و اعلام کرد که بلافاصله پس از آن به رکورد ۲۰۰ میلیون سفارش در روز دست یافته است.
به گزارش رسانههای محلی، در همان روز، تخفیفها و کوپنهای ارایه شده در میتوان، قیمت یک فنجان قهوه را به ۲ یوان (۰.۲۸ دلار) کاهش داد. در نتیجه، این شرکت اعلام کرد که در آن روز شنبه با ثبت ۱۲۰ میلیون سفارش، رکوردی جدید به ثبت رسانده است؛ حجمی که باعث اختلال موقت در سرورهای آن در برخی مناطق شد.
در حالی که همه این شرکتها از افزایش پایگاه کاربران تجارت فوری خود خبر دادهاند، هنوز مشخص نیست که این جنگ قیمت تا چه اندازه بر درآمد آنها تاثیر خواهد گذاشت. میتوان گزارش داد که سودش در سه ماهه اول سال ۲۰۲۵ با رشد ۶۳ درصدی به ۱۰.۲ میلیارد یوان رسیده، اما هشدار داد که سه ماهه بعدی تحت تاثیر رقابت شدید قرار خواهد گرفت. در مقابل، جیدی دات کام با وجود افزایش سود در سه ماهه اول، با پیشبینی تحلیلگران مبنی بر کاهش سود در سه ماهه دوم روبروست.
براساس تحلیل موسسه نومورا، ورود جیدی به بخش تحویل غذا ممکن است در سه ماهه دوم بیش از ۱۰ میلیارد یوان زیان به همراه داشته باشد. تحلیلگران در چشمانداز آینده نوشتند: «فکر میکنیم جیدی باید در جاهطلبی خود بازنگری کند.» آنها اشاره کردند که با توجه به افزایش هزینههای علیبابا، جیدی اگر بخواهد با دو بازیگر اصلی بازار رقابت کند، ممکن است مجبور شود تمام سود حاصل از کسبوکار اصلی خود را برای چندین فصل متوالی هزینه کند.
دیدگاهتان را بنویسید