تحریریه 
شبکه توزیع آمازون در مقیاسی فعالیت میکند که درک آن تقریبا غیرممکن است. این غول تجارت الکترونیک روزانه تا ۲۵ میلیون بسته را ارسال میکند و در ایام تعطیلات، این رقم به مراتب بالاتر میرود. اما همه این کالاها در مقصد نمیمانند. به لطف مزایای سرویس «آمازون پرایم» (Amazon Prime) و سیاستهای بسیار منعطف مرجوعی، بخش بزرگی از این کالاها بازگردانده میشوند.
گزارشهای BBC Earth نشان میدهد که مشتریان در ایالات متحده سالانه حدود ۳.۵ میلیارد محصول را مرجوع میکنند که از این میان، تنها ۲۰ درصد واقعا دارای نقص فنی هستند. طبق تحقیقات «نیویورکر» (The New Yorker)، ارزش کل کالاهای مرجوعی تنها در آمریکا حدود یک تریلیون دلار برآورد میشود؛ رقمی که از تولید ناخالص داخلی بسیاری از کشورها بیشتر است.
میلیاردها پوند زباله در کمین محیط زیست
شاید تصور کنید پیراهنی که اندازه نبوده یا گجت گرانی که از خریدش پشیمان شدهاید، دوباره بازرسی و فروخته میشوند، اما واقعیت تلختر است. طبق آمار شرکت مدیریت مرجوعی «اپتورو» (Optoro)، در سال ۲۰۲۳ حدود ۸.۴ میلیارد پوند کالای مرجوعی در میان تمامی خردهفروشان به زباله تبدیل شده است.
در سال ۲۰۲۱، گزارش «آیتیوی» (ITV) فاش کرد که آمازون تنها در یکی از انبارهای خود، سهمیهای برای نابودی ۲۰۰ هزار کالا در هفته تعیین کرده بود. محصولاتی مانند «مکبوک»، «آیپد»، هدفونهای حرفهای و کتابها در جعبههایی با برچسب «تخریب» (Destroy) قرار میگرفتند. اگرچه آمازون مدعی است مقدار بسیار کمی از کالاها را نابود میکند، اما حجم عظیم این ضایعات همواره مورد انتقاد فعالان محیط زیست بوده است.
راهکار عجیب آمازون: کالا را نگه دارید، پول را بگیرید!
لجستیک معکوس (بازگرداندن کالا به انبار) برای آمازون بسیار گران تمام میشود. هزینه سوخت، نیروی کار و بررسی کالاها باعث شده است که این شرکت راهکار عجیبی را در پیش بگیرد: در بسیاری از موارد، آمازون به مشتریان ناراضی میگوید که کالا را نزد خود نگه دارند و وجه را به آنها بازمیگرداند.
این اقدام از نظر اقتصادی برای آمازون بهصرفهتر است؛ زیرا هزینه نابودی یا انبارداری مجدد را به دوش مشتری میاندازد. همچنین با توجه به اینکه ۱۴ درصد از مرجوعیها در سال گذشته کلاهبرداری بودهاند (مثلاً گذاشتن سنگ در جعبه آیفون)، آمازون ترجیح میدهد هزینه بررسی این موارد مشکوک را نپردازد.
حراج کالاهای مرجوعی آمازون در انبارها و جعبههای اسرارآمیز
یکی از عجیبترین سرنوشتهای کالاهای مرجوعی، «لیکوییدیشن» (Liquidation) یا حراج کلی است. از آنجایی که بستهبندی مجدد بسیاری از کالاها برای آمازون مقدور نیست، آنها را با قیمتی بسیار ناچیز به شرکتهای واسطه میفروشند. این صنعت اکنون به بازاری ۶۴۴ میلیارد دلاری تبدیل شده است.
این شرکتها، کالاهای مرجوعی را در قالب «جعبههای اسرارآمیز» (Mystery Boxes) به فروش میرسانند. خریداران ممکن است با پرداخت چند صد دلار، جعبهای پر از کالاهای ارزشمند پیدا کنند یا صاحب تلی از زبالههای بیمصرف شوند. اگرچه این روش بهتر از دفن مستقیم کالا در خاک است، اما بسیاری از این کالاها در نهایت پس از دستبهدست شدن میان دلالها، باز هم سر از زبالهدانی در میآورند.
