عمق بازار در معاملات ارزهای دیجیتال، موضوع بسیار مهمی است که هم در انتخاب ارز و هم در انتخاب پلتفرمی که کاربران می‌خواهند در آن معاملاتشان را انجام دهند، اهمیت ویژه‌ای دارد.
برخی از از کاربران تازه‌وارد بدون اطلاع از اینکه عمق بازار چیست و چه اهمیتی دارد، وارد این بازار می‌شوند. به‌طور بسیار ساده و خلاصه عمق بازار، تعداد و حجم سفارش‌های خرید و فروش برای یک دارایی است. هر چه تعداد این سفارشات بیشتر باشد، عمق بازار آن دارایی بیشتر است. حال تاثیر این عمق بازار در معاملات چیست؟
هر چه تعداد سفارشات موجود بیشتر باشد، بازار نقدشونده‌تر در نظر گرفته می‌شود، به‌عنوان مثال، اگر قیمت بیت کوین در حال حاضر ۲۰ هزار دلار بوده و شخصی، سفارش خرید در قیمت ۱۹۵۰۰ دلار در صرافی ثبت کرده باشد، با توجه به تعداد بالای معاملات، بلافاصله پس از رسیدن قیمت به ۱۹۵۰۰ دلار، سفارش اجرا و خرید انجام می‌شود.
نکته دیگر اینکه در بازارهایی که عمق بالایی دارند، سفارش‌های کلان تاثیر کمتری در نوسان قیمت دارند و موجب ریزش و افزایش ناگهانی و هیجانی قیمت نمی‌شوند. در یک عمق بازار بالا تنها حجم بسیار بالایی از سفارش خرید یا فروش می‌تواند در قیمت تغییر ایجاد کند.
پیش‌بینی قیمت ارزهای دیجیتال
مسئله مهم دیگر این که با توجه به عمق بازار و تعداد سفارش‌های خرید و فروش معاملات، کاربران بازار ارزهای دیجیتال می‌توانند از این سفارشات، به‌عنوان یکی از مولفه‌های پیش‌بینی قیمت استفاده کنند.
همان‌طور که اشاره شد،هر چه عمق بازار بیشتر باشد، توانایی بازار برای جذب سفارش‌های نسبتا بزرگ بدون تأثیر قابل توجه بر قیمت دارایی بیشتر می‌شود. عمق بازار، سطوح و گستردگی کلی سفارش‌های باز و پیشنهادات خرید و فروش را برای یک دارایی یا سهام خاص در نظر می‌گیرد.
باید توجه داشت که عمق بازار، سفارشاتی را که با قیمت بازار در لحظه صورت می‌پذیرد در داده‌های خود در نظر نمی‌گیرد. به عبارتی سفارش سریع در عمق بازار تأثیری ندارند.
داده‌های عمق بازار را می‌توان در دفترچه سفارشات مشاهده کرد، زیرا این دفترچه شامل فهرستی از سفارش‌های در انتظار انجام شدن برای یک ارز دیجیتال است. از داده‌های دفترچه سفارشات می‌توان برای تعیین اینکه کدام تراکنش‌ها قابل‌پردازش هستند نیز استفاده کرد.
به این ترتیب عمق بازار یا Market Depth به نقدینگی بازار برای یک دارایی بر اساس تعداد سفارشات ثابتی که برای خرید (bid) و فروش (ask) در سطوح مختلف قیمتی موجود است، اشاره دارد. نمودار عمق بازار علاوه بر سطوح قیمتی، اندازه یا حجم سفارشات را در هر سطح قیمتی در نظر می‌گیرد.
عمق بازار در همه بازارها از جمله بازار ارزهای دیجیتال و بیت کوین ارتباط نزدیکی با نقدینگی و حجم دارد، اما به این معنا نیست که هر دارایی که حجم معاملات بالایی را از خود نشان می‌دهد، عمق بازار خوبی دارد. اگر یک دارایی نقدشونده در نظر گرفته می‌شود به این معنی است که تعداد بسیار زیادی هم خریدار و هم فروشنده برای آن وجود دارد. بنابراین خریدار می‌تواند سهم قابل توجهی از این ارز را خریداری کند، اما حرکتی در قیمت رخ ندهد چون به همان میزان فروشنده در سطح اندازه خریدار وجود دارد. در حالتی دیگر اگر دارایی از نقدشوندگی قابل توجهی برخوردار نباشد، پس در آن معاملات به طور مستمر صورت نمی‌گیرد و می‌توان انتظار داشت خرید سهم بزرگی از این ارز، باعث تغییر قیمت شود.
چگونه معامله‌گران از داده‌های عمق بازار استفاده می‌کنند؟
داده‌های عمق بازار به معامله‌گران کمک می‌کند تا بتوانند قیمت یک دارایی را در آینده نزدیک پیش‌بینی کنند. یک معامله‌گر ممکن است از داده‌های عمق بازار برای درک قیمت‌های پیشنهادی خرید و فروش یک رمزارز با توجه به حجم فعلی آن استفاده کند و بر اساس آن تصمیم بگیرد در کدام قیمت‌ها وارد شود و یا از کدام معامله خارج شود. معمولاً معامله‌گران به دنبال دیوارهای خرید یا فروش در نمودار عمق بازار می‌گردند و بر اساس این بخش‌ها تصمیم به خرید یا فروش می‌گیرند.
دیوار خرید و فروش
زمانی که در بخش سفارش‌های خرید، خط عمودی نسبتا بلندی به وجود آمده باشد به اصطلاح با دیوار خرید رو‌به‌رو هستیم. به وجود آمدن دیوار خرید به این معنا است که برای دارایی مورد نظر در قیمتی که در نمودار مشاهده می‌کنید تعداد زیادی خریدار وجود دارد بنابراین قیمت در نقطه دیوار خرید حمایت خواهد شد و از ریزش بیشتر جلوگیری می‌شود.
دیوار فروش نیز دیواری است که در بخش قرمز سفارش‌های فروش دیده می‌شود. دیوار فروش یعنی با مقاومت قیمتی و تعداد زیادی فروشنده مواجه خواهیم شد و احتمالاً روند افزایش قیمت در محدوده دیوار فروش متوقف خواهد شد.
معمولاً دارایی‌های بزرگ در بازار ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین و اتریوم عمق بازار عمیقی دارند. در بازار سهام، سهم شرکت اپل نیز در همین دسته قرار می‌گیرد. به خاطر نقدشوندگی بالا، معامله‌گران می‌توانند بدون اینکه تأثیر قابل توجهی بر قیمت‌های بازار بگذارند، سفارشات بزرگی را ثبت کنند.
داده‌های عمق بازار در زمان واقعی به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا از نوسانات کوتاه‌مدت قیمت سود ببرند و به‌طورکلی وضعیت کلی و روند بازار یک دارایی را در آینده کوتاه پیش‌بینی کنند.
در گذشته صرافی‌ها اطلاعات مربوط به عمق بازار را در اختیار عموم قرار نمی‌دادند یا برای دسترسی به آن‌ها نیاز بود تا هزینه‌ای از طرف افراد پرداخت شود. اما امروزه بیشتر صرافی‌ها امکان دسترسی به این داده‌ها را در پلتفرم‌هایشان به طور رایگان امکان‌پذیر کرده‌اند.
اما نکته دیگر این است که گرچه یک دارایی رمزارزی مثل بیت کوین در مقیاس جهانی عمق بازار زیادی دارد و در نتیجه، نقدشوندگی زیادی داشته و بلافاصله پس از رسیدن قیمت، به قیمت سفارش ثبت‌شده، سفارش اجرا می‌شود، اما عمق بازار با وجود فعالیت بازارگردان‌ها در برخی پلتفرم‌های تبادل رمزارز، در همه پلتفرم‌ها یکسان نیست و نکته بسیار حائز اهمیت در انتخاب پلتفرم یا صرافی ارز دیجیتال، دقت به عمق بازار معاملات در آن پلتفرم است.
نوبیتکس به عنوان اولین پلتفرم تبادل رمزارز در ایران در حال حاضر بیش از چهار میلیون کاربر ایرانی دارد که به طور روزانه اقدام به ثبت سفارش و خرید و فروش ارزهای دیجیتال می‌کنند و این مسئله عامل عمق بازار و نقدشوندگی بالای معاملات در نوبیتکس است.
فعالان بازار ارزهای دیجیتال می‌توانند اطلاعات مربوط به عمق بازار انواع ارزهای دیجیتال را در بازار معاملاتی نوبیتکس مشاهده کنند.
گرچه نمودار عمق بازار می‌تواند تا حد زیادی در کوتاه مدت بیانگر جهت بازار باشد، اما این اطلاعات به تنهایی قابل اتکا نیست. بسیاری از نهنگ‌ها اقدام به ثبت سفارش کلان می کنند و با توجه به اینکه لغو سفارش تماماً بدون کارمزد صورت می‌گیرد، معامله‌گران خرد را از این طریق فریب می‌دهند. درک مفهوم عمق بازار در تحلیل کمک بسیار زیادی خواهد کرد، اما نباید استفاده از سایر ابزارهای تحلیل را در کنار آن فراموش کرد.
