رویداد آنلاین اسناد تجاری دیجیتال توسط شرکت ققنوس با حضور ۱۸ سخنران شاخص از بخش دولتی و خصوصی در روز چهارشنبه ۱۹ خردادماه برگزار شد و برگزارکنندگان رویداد، بیانیه‌ای را با محوریت استفاده از اقتصاد دیجیتال برای توسعه پایدار منتشر کردند.
اسنادی که در حوزه تجارت و بازرگانی مورداستفاده قرار می‌گیرد، تحت عنوان اسناد تجاری شناخته می‌شود که از نمونه‌های آن باید علاوه بر چک، سفته و برات به قبض انبار، بارنامه نقل‌وانتقال و اوراق قرضه و غیره اشاره داشت که حلقه اسناد تجاری را تشکیل می‌دهند؛ این در حالی است که صرفاً چک، سفته و برات مورد حمایت و توجه خاص قانون‌گذار قرار گرفته و متأسفانه باعث شده تا در نگاه عمومی تنها این سه ابزار به‌عنوان سند تجاری یاد شوند و فعالین اقتصادی از ظرفیت سایر اسناد تجاری محروم باشند.
قانون‌گذار در بند ج ماده ۶۷ قانون برنامه ششم توسعه کشور بر اساس ظرفیت‌های قانون تجارت الکترونیک، امکان دیجیتال‌سازی اسناد تجاری را ایجاد کرده و لازم است تا زیست‌بوم تجاری ایران از امکانات و قابلیت‌های این اسناد تجاری دیجیتال مطلع شود.
شرکت ققنوس در مسیر تحول دیجیتال و حرکت به‌سوی اقتصاد هوشمند با برگزاری رویداد اسناد تجاری دیجیتال و دعوت از افراد خبره و تأثیرگذار تلاش کرد تا موضوع اسناد تجاری دیجیتال از ابعاد مختلف و با تمرکز بر بحث‌های اقتصادی و حقوقی بررسی شود. این رویداد به‌منظور بررسی ظرفیت‌های اسناد تجاری دیجیتال از ابعاد فنی، اقتصادی، حقوقی و مقررات‌گذاری هوشمند برگزار شد تا در نهایت یک خروجی قابل‌اتکا و مناسب با محتوایی غنی و ارزشمند برای نهادهای تصمیم‌ساز کشور در راستای ایجاد شرایط به‌کارگیری و استفاده از عموم شهروندان و فعالان اقتصادی از ظرفیت اسناد تجاری دیجیتال ایجاد شود.
رویداد آنلاین اسناد تجاری دیجیتال توسط شرکت یکتا ققنوس پارس در روز چهارشنبه ۱۹ خرداد ماه با همراهی و همکاری بنیاد ققنوس، بانک ملی ایران، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، سازمان توسعه تجارت الکترونیک، سامانه کشوری کسبوکار (سککوک)، سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران، شرکت داده‌ورزی سداد، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و پایگاه خبری راه‌پرداخت برگزار شد.
روان شدن فرایندها با اسناد دیجیتال
علی آقامحمدی، رئیس گروه اقتصادی دفتر مقام معظم رهبری و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به تأثیر اسناد تجاری دیجیتال در تحقق تولید، مانع‌زدایی‌ها و پشتیبانی‌ها گفت: اسناد تجاری یک ابزار مهم و حیاتی برای اعتبارسنجی افراد و مشاغل است و برای روان شدن فرایندها به تحول دیجیتالی اسناد تجاری نیازمندیم.
او با بیان اینکه نظام تأمین مالی خرد نیاز به استفاده از ابزارهای دیجیتال در بهبود فرایند اعتبارسنجی دارد، تأکید کرد: برات، سفته و تمبر ابزارهای حیاتی برای استفاده از نظام اعتباری هستند که تحول و دیجیتالی شدن آن‌ها به بخش تأمین مالی خرد رونق می‌دهد و هوشمندسازی تأمین مالی موجب صرفه‌جویی در هزینه‌ها خواهد شد که در نظام اقتصاد مقاومتی، مکلف به این موضوع هستیم.
روند پذیرش اسناد دیجیتال در دعاوی حقوقی هموار شده است
مهدی امیری، معاون مدیرکل نظارت بر فضای مجازی دادستانی کل کشور در رویداد اسناد تجاری دیجیتال خاطرنشان کرد: در جهان امروز اسناد تجاری دیجیتال جایگزین اسناد تجاری سنتی شده و در زمینه بحث‌های کیفری و دعاوی حقوقی، تثبیت قانون ارزشمندی اسناد تجاری دیجیتال در دستگاه قضایی، روند پذیرش این دسته از اسناد را در دعاوی حقوقی هموار کرده است.
او ادامه داد: جعل الکترونیک و کلاهبرداری الکترونیک شامل جعل، سوءاستفاده و دستکاری در امضای الکترونیک است. هر نوع سند دیجیتال که از سمت طرفین یک قرارداد پذیرفته شده باشد، استناد پذیر و قابل‌ارائه در محاکم قضایی است.
عدم جعل و تحریف در زیرساخت اسناد تجاری دیجیتال
مهدی عبدالملکی، عضو کارگروه تدوین لایحه قانون تجارت در این رویداد با اشاره به کارکرد مثبت اسناد تجاری دیجیتال در قانون تجارت گفت: در صورت راه‌اندازی و توسعه اسناد تجاری دیجیتال هرگونه جعل و تحریف این دسته از اسناد منتفی خواهد شد، از سویی دیگر در قوانین جدید چک به‌عنوان یک ابزار تجارت و سند تجاری، درصورتی‌که چک در سامانه صیاد بانک مرکزی ثبت نشود، هیچ اعتباری نداشته و سند تجاری محسوب نمی‌شود.
۱۷ درصد از ارزش معاملات دنیا تا ۲۰۲۵ دیجیتالی می‌شود
هاتف خرمشاهی، رئیس مرکز نوآوری و تحول دیجیتال اتاق تهران و فرزین فردیس، عضو هیئت نمایندگان اتاق تهران و نایب‌رئیس کمیسیون اقتصاد دیجیتال و نوآوری اتاق تهران در یک ارائه مشترک با محوریت اسناد دیجیتال؛ توانمندساز تجارت و اقتصاد دیجیتال اعلام کردند که راه‌اندازی مرکز نوآوری در اتاق تهران یک گام مثبت در تحول امور اقتصادی است.
این دو عضو اتاق بازرگانی در این رویداد اظهار داشتند که دنیای تجارت با گذر زمان از دنیای فیزیکی به سمت دنیای فناوری و پس از آن به تحول هوشمند دیجیتال دست پیدا می‌کنند. در سال ۲۰۲۵ معاملات دیجیتال، ۱۷ درصد از ارزش کل معاملات دنیا را تشکیل دهند.
حذف یک میلیون و ۵۰۰ هزار برگ کاغذی با به‌کارگیری اسناد دیجیتال
رضا جوادی نیا، معاون زیرساخت کلید عمومی و امنیت اطلاعات تجاری، مرکز توسعه تجارت الکترونیک در رویداد اسناد تجاری دیجیتال با بیان اینکه الکترونیکی و غیرحضوری کردن فرایند صدور و تمدید گواهی امضا الکترونیک اقدامی مثبت بوده، از حذف سالانه ۲۷۰ هزار مراجعه حضوری و یک میلیون و پانصد هزار برگ کاغذی خبر داد.
محاکم کشور باید اسناد تجاری الکترونیکی را بپذیرند
جواد جاوید نیا حقوق‌دان متخصص در امور دادرسی الکترونیکی درباره اسناد تجاری دیجیتال گفت: قانون برنامه پنج‌ساله ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران بر اسناد تجاری دیجیتال حکم‌فرماست. به‌موجب قانون، تنظیم اوراق یا اسناد، اعطای مجوز و مبادله وجه و استعلام الکترونیکی بر اساس مفاد قانون تجارت الکترونیکی معتبر است؛ بنابراین می‌توانیم هرگونه اسناد تجارت الکترونیکی را به رسمیت بشناسیم. تمام این اقدامات در راستای اصالت بخشیدن به اسناد الکترونیک ازجمله اسناد مالی و حذف اسناد کاغذی است.
او ادامه داد: هرگاه قانون، وجود امضا را لازم بداند امضای الکترونیکی کفایت می‌کند. اسناد تجاری اعم از سفته برات چک الکترونیک قردادهای الکترونیکی و.. در چارچوب قوانین کشور معتبر و لازم اجرا هستند و تمامی محاکم کشور موظف هستند این ادله را بپذیرند.
ایجاد شفافیت و افزایش رقابت‌پذیری با اسناد دیجیتال
حسین اسلامی، رئیس هیئت‌مدیره سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران با اشاره به قابلیت بهبود کسبوکار با استفاده از ظرفیت اسناد دیجیتال گفت: در حال حاضر وقت زیادی برای تولید اسناد صرف می‌شود و برای جابه‌جایی و انتقال اسناد، موضوع کاهش هزینه‌های مدیریت با دیجیتال‌سازی اسناد رکن اصلی است. یعنی نمی‌شود به این سمت رفت مگر اینکه ما کمک کنیم فرایند دیجیتال‌سازی ترسیم شود.
او افزود: کاهش هزینه در زیرساخت اسناد بحث مهمی در تفاوت حکمرانی پیشرفته با یک حکمرانی سنتی است؛ اسناد دیجیتال به بهبود شفافیت و افزایش رقابت در اقتصاد کمک می‌کند که تأثیری جدی در توسعه کسب‌وکارهای نوپا دارد. همچنین باید نگاهی جدی به فرهنگ‌سازی داشت و نیاز است تا فرهنگ مدیران در کشور در زمینه فناوری و دیجیتال‌سازی ارتقاء پیدا کند.
اسلامی درباره نظام دولت الکترونیک خاطرنشان کرد: زیرساخت دولت هوشمند شکل نمی‌گیرد مگر اینکه سندهای دیجیتال یا امضای دیجیتال را بپذیریم و مبتنی بر همین ساختار و سازمان، دولت و حاکمیت را شکل دهیم.
راه‌حلی به‌جز دفتر کل توزیع‌شده برای دیجیتال‌سازی اسناد تجاری نیست
محمدجواد صمدی راد، قائم‌مقام مدیرعامل ققنوس در خصوص اسناد تجاری دیجیتال اظهار داشت: انتظار می‌رود همان گونه که در دنیای حقیقی اسناد دیجیتال، مانند سفته و برات قابل جابه‌جایی هستند، نسخه دیجیتال آن‌ها هم ویژگی جابه‌جایی بین افراد را داشته باشند.
او تأکید کرد: متخصصان بر این باورند که راه حلی به جز فناوری دفتر کل توزیع‌شده DLT)) برای دیجیتال‌سازی اسناد تجاری وجود ندارد. هر داده تجاری که به اسناد تجاری دیجیتال اضافه شود، باتوجه‌به خصوصیات مبتنی بر فناوری دفتر کل توزیع شده‌ای که دارند، غیرقابل‌تغییر و خدشه‌ناپذیر است.
عبور از اسناد کاغذی به دیجیتال لازم است
محمدجعفر نعنا کار، عضو هیئت‌مدیره فناپ‌تک با اشاره به مفهوم سند گفت: اسناد از زوایای مختلف قابل دسته‌بندی هستند؛ یک روش تقسیم‌بندی آن‌ها بین «اسناد رسمی و اسناد عادی» یا «اسناد تجاری و اسناد غیرتجاری» است. سند هر نوشته‌ای است که در یک محکمه یا دادگاه قابل استناد است.
او با بیان تفاوت اسناد تجاری و غیرتجاری افزود: اسناد تجاری به هر سندی گفته می‌شود که در معاملات تجاری بین تاجران یا افراد عادی ایجاد و مبادله شود که معمولاً حاوی یک دین و حق است. در مقابل سند غیرتجاری هم به اسنادی گفته می‌شود که در آن‌ها به دینی اشاره نشده است. انواع اسناد تجاری اسنادی مانند چک، سفته، برات، اوراق قرضه، اوراق سهام، ضمانت‌های بانکی و قبض انبار هستند که در دعوی می‌توان به آن‌ها استناد کرد. این اسناد و دفاتر می‌توانند به‌صورت الکترونیکی هم تولید شوند و درنهایت باید از این اسناد کاغذی به اسناد دیجیتال عبور کرد.
در این رویداد، بیانیه‌ای مشترک توسط برگزارکنندگان در راستای اطلاع‌رسانی و بهبود استفاده از ظرفیت اسناد تجاری و اقتصاد دیجیتال در زیرساخت‌های اقتصادی کشور صادر شد. برای دریافت و مشاهده بیانیه اینجا کلیک کنید.
