پلتفرم‌های فین‌تک در دهه اخیر نقش تعیین‌کننده‌ای در دسترسی عموم جامعه به خدمات و فناوری‌های مالی و بانکی ایفا کردهاند. این پلتفرم‌ها با ارائه راه‌حل‌های هوشمندانه به ساده‌تر شدن فرآیندهای پیچیده مناسبات ماﻟﯽ روزمره، توزیع عادلانه فرصت‌ها و امکانات اقتصادی برای تمام مردم و در نهایت فراگیری مالی کمک می‌کنند.
گزارش سالانه و داده‌محور دیجی‌پی، شرح کامل و مفصلی است از تمامی فعالیت‌های این شرکت از دی ماه ۱۳۹۹ تا آذرماه ۱۴۰۰. این گزارش می‌کوشد ضمن ارائه داده‌های شفاف از وضعیت و عملکرد دیجی‌پی، به فراگیر شدن چنین گزارش‌هایی را در میان فعالان صنعت و تامین داده‌ها که یکی از مهم‌ترین نیازهای فعلی صنعت فین‌تک و لندتک کشور است، کمک کند.
سرویس‌های اعتباری یکی از بخش‌هایی است که در این گزارش به تفصیل مورد بررسی قرار گرفته است. دیجی‌پی، بستری برای دریافت اعتبار برای کاربران نهایی و فروشنده‌ها ایجاد کرده است و برای تسهیل فرایندها، این خدمات را در چند دسته مشخص ارائه می‌دهد:
اعطای اعتبار به مصرف کنندگان نهایی
در این خدمات کاربر بدون نیاز به معرف و ضامن و با محوریت اعتبارسنجی بانکی، اعتباری برای خرید اقساطی انواع کالاها دریافت می‌کند. در حال حاضر این امکان برای خرید اقساطی از دیجی‌کالا فراهم شده و در آینده در سایر فروشگاه‌های آنلاین نیز قابل توسعه است. اعطای اعتبار به مصرف‌کننده‌ها در قالب محصولات زیر ارائه می‌شود:
خرید اقساطی :C-Credit اعطای اعتبار به مشتریان برای خرید اقساطی از دیجی‌کالا
:BNPL اعطای اعتبار به مشتریان، بدون ضامن و بر مبنای رتبه اعتباری مشتری و پس از احراز هویت
تامین مالی زنجیره تامین (SCF)
فروشنده‌هایی که در مارکت‌پلیس‌ها فعالیت می‌کنند به عنوان حلقه‌های اصلی زنجیره تامین باید از قدرت مالی کافی برای تامین سرمایه برخوردار باشند. سرویس SCF روشی خلاقانه و تکنولوژی محور است که با تامین مالی سرمایه های فروشنده‌ها و تامین‌کنندگان مارکت پلیس‌ها، کمک می‌کند، این بنگاه های اقتصادی سریع‌تر به سرمایه در گردش خود دسترسی پیدا کنند و برای تکمیل این زنجیره ارزش توانمندتر عمل کنند. SCF یکی از سرویس‌هایی است که در سال ۱۴۰۰ به صورت آزمایشی مورد استفاده فروشنده‌های دیجی‌کالا قرار گرفته و به آنها در تامین سرمایه کمک کرده است.
بیش از ۸۸ هزار اعتبار خرد برای متقاضیان خرید اقساطی
بیش از ۸۸ هزار اعتبار خرد برای خرید اقساطی از دیجی‌کالا در اختیار کاربران قرار گرفته است. ۴۴۶،۵۲۲ نفر از کاربران برای دریافت اعتبار نام‌نویسی کردهاند و ۹،۲۰۰ میلیارد ریال اعتبار به کاربران متقاﺿﯽ خرید اقساطی اختصاص یافته است. ۵,۷۱۶,۵۴۱ بازدیدکننده از صفحه خرید اقساطی دیجی‌پی دیدن کردهاند.
تنوع پیشنهادهای اعتباری نیز به شرح زیر بوده است:
- ۳۰ میلیون تومان – ۶%
- ۲۰ میلیون تومان– ۴۴%
- ۱۵ میلیون تومان– ۱۲%
- ۱۰ میلیون تومان – ۳۰%
- ۵ میلیون تومان –۸%
۳۸% کاربران سرویس اعتباری دیجی‌پی، خانم و ۶۲% آنها، آقا بوده‌اند. این کاربران از نظر طبقه‌بندی سنی در دسته‌های زیر قرار می‌گیرند:
- ۵۵ تا ۶۴ سال – ۶%
- ۴۵ تا ۵۴ سال- ۱۲%
- ۳۵ تا ۴۴ سال- ۳۶%
- ۲۵ تا ۳۴ سال -۴۰%
- ۱۸ تا ۲۴ سال -۹%
از بین کالاهایی که به صورت اعتباری خریداری شده‌اند، گوشی موبایل، تبلت، لوازم خانگی برقی، لوازم جانبی موبایل، لپ‌تاپ، ابزار سلامتی هوشمند، هارد و فلش و دوربین عکاسی به ترتیب بیشترین محبوبیت را در بین خریداران داشته‌اند.
بالاترین مبلغ خرید اقساطی روز ۹ تیرماه ۱۴۰۰ انجام شده است و بیشترین تعداد خرید هم در تاریخ ۵ آذر ۱۴۰۰ انجام شده است. استان‌های تهران، البرز، قزوین، قم، زنجان و اصفهان به ترتیب استان‌هایی بوده‌اند که بیشترین میزان خرید اقساطی را داشته‌اند و در مقابل ایلام، سیستان‌وبلوچستان و خراسان جنوبی استان‌هایی با کمترین میزان خرید اقساطی بوده‌اند.
میزان استقبال کاربران دیجی‌پی از خدمات اعتباری بعد پرداخت BNPL
BNPL یا الان بخر و بعدا پرداخت کن! به خدمات اعتباری گفته می‌شود که در لحظه خرید، اعتباری برای کاربر فراهم می‌کند که کاربر بتواند آن را طی یک یا چند قسط در آینده پرداخت کند. مبلغ پایین‌تر در مقایسه با سایر اعتبارها، دوره کوتاه‌تر بازپرداخت (حداکثر ۴ ماه)، سود و کارمزد ناچیز، بدون نیاز به وثیقه و ضامن و قابل اختصاص بودن به کاربرانی که تا کنون سابقه اعتباری نداشته‌اند، از ویژگی‌های این سرویس هستند. در این طرح کاربران بر مبنای رتبه اعتباری خود، در لحظه خرید، اعتبار دریافت می‌کنند و پس از گذشت یک ماه طی بازپرداخت یک یا چند ماهه، آن را باز می‌گردانند. مقدار این اعتبار بسته به رتبه اعتباری کاربر متفاوت است. رفتار دقیق و درست و خوش حسابی کاربر در بازپرداخت به موقع می‌تواند به بهبود رتبه اعتباری او و دریافت اعتبارات بیشتر در آینده کمک کنند با وجود آن که این سرویس در میان جوانان و افراد تازه مستقل شده‌ای که هنوز سابقه اعتباری ندارند، بسیار محبوب است، همه افراد جامعه می‌توانند از آن استفاده کنند. دیجی‌پی پس از آزمودن این سرویس در بهار و تابستان ۱۴۰۰، خدمات BNPL را همزمان با دو جشنواره دیجی‌کالا در پاییز همین سال، به صورت عمومی به کاربران واجد شرایط ارائه کرد که ۲۷،۰۰۰کاربر از این خدمات بهره برده‌اند.
محبوب‌ترین دسته‌بندی کالاها در سبدهای بعدپرداخت (BNPL) به ترتیب لوازم جانبی موبایل، هارد و فلش، کالاهای سوپرمارکتی، زیبایی و سلامت، کتاب و لوازم‌التحریر، ورزش و سفر و لوازم مصرفی خودرو بوده‌اند.
بیشترین خریدها در روزهای جمعه، یکشنبه و شنبه صورت گرفته‌اند.
کاربرانی که از سرویس بعدپرداخت استفاده کردهاند در رده‌های سنی زیر دسته‌بندی می‌شوند:
۵۵ تا ۶۴ سال – ۴%
۴۵ تا ۵۴ سال – ۱۲%
۳۵ تا ۴۴ سال – ۲۶%
۲۵ تا ۳۴ سال – ۳۸%
۱۸ تا ۲۴ سال – ۲۰%
سهم عمده دیجی‌پی در بازار خدمات خرید اعتباری و آزموده شدن این خدمات در مقیاس کاربران دیجی‌کالا، اهمیت اطلاعات موجود در این بخش از گزارش برای بازار خدمات اعتباری خرد در کشور را بیش از پیش مشخص می‌کند.
