سرمایهگذاری، رابطه بخش دولتی و خصوصی، شناسایی ظرفیتهای جدید و حمایت از آنها بخشی از مواردی بود که در پنل «سرمایهگذاری خطرپذیر» مطرح شد
سرمایهگذاری خطرپذیر یا «Venture Capital» یکی از راههای تأمین مالی برای شرکتهای نوپا و نوآور است که به دنبال رشد و توسعه هستند. این نوع سرمایهگذاری را یکی از عوامل مهم رشد و نوآوری در اقتصاد جهانی میدانند، زیرا به شرکتهای نوپا کمک میکند بتوانند ایدههای خود را به واقعیت تبدیل کنند، بازار خود را گسترش دهند، استعدادهای متخصص را جذب کنند و با رقبای خود رقابت داشته باشند؛ همچنین، سرمایهگذاری خطرپذیر به ایجاد اشتغال، تحریک نوآوری، افزایش رقابتپذیری و توسعه پایدار کمک میکند. هفتمین همایش «یلدا سامیت» (یلدای کارآفرینان استارتاپی) که چهارشنبه (۲۷ دی ۱۴۰۲) در تالار بزرگ وزارت کشور برگزار شد، در یکی از پنلهای تخصصی خود با عنوان «سرمایهگذاری خطرپذیر» به سراغ همین مفهوم رفت؛ این پنل با حضور «سید محمدحسین سجادی نیری» رئیس انجمن سرمایهگذاری خطرپذیر ایران، «سینا حسنعلیزاده» مدیرعامل صندوق سرمایهگذاری پیشگام، «تیم لطیف» بنیانگذار شرکت سرمایهگذاری مکس، «محمد پیری» مدیرعامل شرکت سرمایهگذاری داوین، «فرزین فردیس» مدیرعامل سرآوا و «هدی حسینیفر» مدیرعامل شرکت کران کپتال برگزار شد. محور اصلی پنل به بررسی وضعیت سرمایهگذاری خطرپذیر و آینده VCها در ایران اختصاص داشت.
ظرفیت حوزههای جدید برای سرمایهگذاری
پنل «سرمایهگذاری خطرپذیر» با طرح این پرسش از «تیم لطیف» بنیانگذار شرکت سرمایهگذاری مکس شروع شد که «در حال حاضر که اوضاع سرمایهگذاری خوب نیست، مجموعه مکس همچنان فعالانه در حال کار کردن است و سرمایهگذاری میکند. علت رشد این شرکت چیست؟»
لطیف این موضوع را ابتدا به شانسی مرتبط دانست که در حوزههای سرمایهگذاری نصیب شرکت شده است. او با بیان اینکه در حال حاضر جذب سرمایه سخت است، گفت: «کار ما این است که شرکتهای درست را پیدا، برای سرمایهگذاری آماده و بعد کمک کنیم که رشد کنند. شانس ما این بود که مدل استارتاپهایی مثل ازکی یا دکترتو تا حد زیادی سودآور شدند یا سر به سر پیش رفتند و این کمک کرد پرتفو رشد کند.»
او با بیان اینکه گروه مکس تلاش میکند با شرکتهای زیادی همکاری کند، افزود: «ما به این شرکتها کمک میکنیم و باور داریم یک انرژی خاصی در کارآفرین وجود دارد که اگر بتوانیم او را شناسایی کنیم در سختترین حالت هم میتواند رشد کند و به رشد ما هم بیانجامد.»
شناسایی استارتاپهایی که مکس در آنها فعال است یا حوزههایی که قرار است سال آینده میزبان سرمایه این گروه باشند، سوال بعدی از «تیم لطیف» بود که او در پاسخ گفت: «تا کنون در حدود ۳۰ شرکت سرمایهگذاری کردیم که بزرگترینشان ازکی، خودرو ۴۵، بیت مکس و.. بوده که در مجموع در آنها حدود ۲۲۰۰ نفر مشغول به کار هستند. گردش مالی هم امسال ۱۷-۱۸ هزار میلیارد تومان است که سال آینده به ۴۰ هزار میلیارد تومان میرسد.»
او از علاقهمندی به سرمایهگذاری در حوزههای فین تک، اینشور تک، ولث تک و درمان گفت و افزود: «درباره موضوع آخر یعنی درمان هنوز همه چیز دیجیتال نشده است، از طرفی جامعه ما رو به سالمندی است و نیازها رشد خواهد کرد و جای کار زیادی وجود دارد. همین روند را در کشوری مثل آلمان هم میبینیم که میانگین سن آنجا از ایران بیشتر است و وقتی نگاه میکنید نیازها بیشتر است و در خدمات خیلی جا برای کار وجود دارد.»
«تیم لطیف» بازار املاک را هم دارای ظرفیت بسیار بالایی دانست و افزود: «چون کسی هنوز به این حوزه وارد نشده که آنلاین و دیجیتال شود، در این بخش هم جای کار زیادی وجود دارد. موضوع بعدی هم هوش مصنوعی است.»
او تاکید کرد که هدفگذاری گروه مکس سرمایهگذاری در این حوزههایی است که ظرفیت زیادی برای رشد دارند.
چالشهای استارتاپی
موضوع بعدی که در پنل «سرمایهگذاری خطرپذیر» مطرح شد، مربوط به مسائل کلان اکوسیستم استارتاپی حال حاضر بود و این که چه چالشهایی در این زمینه وجود دارد.
«فرزین فردیس» مدیرعامل سرآوا به این موضوع پاسخ داد و گفت: «ما چند چالش جدی در اکوسیستم استارتاپیمان داریم که باید برایشان فکر اساسی بکنیم. اولین مساله خیلی جدی این است که به شدت در حوزه سرمایه انسانی با چالشهای جدید مواجه میشویم. اول نگران این بودیم که خروجی دانشگاههایمان به درد استارتاپها و صنعت میخورند یا نه و بعد مساله مهاجرت پررنگتر شد. الان نوبت به مهاجرت بنیانگذاران رسیده است یعنی مساله از نیروی کار به مهاجرت فاندرها تبدیل شده و این چالش سرمایه انسانی را پررنگتر کرده است.»
چالش بعدی از نگاه فردیس، کم شدن کمیت و کیفیت زایش اکوسیستم نسبت به چند سال قبل یعنی شروع اکوسیستم بود. او با بیان اینکه این روزها ایدههای جدید و ناب و بکر دیده نمیشود، گفت: «قبلا هم چون ما بعد از اکوسیستم دنیا شروع کرده بودیم، تقلید داشتیم ولی الان تقریبا همه چیز تقلید است و انگار ماهیهای آزاد دیگر به ابتدای رودخانه برنگشتهاند تا آنجا دوباره تخمریزی کنند و این تخمها دوباره تبدیل به ماهیهای آزاد جدید و بزرگ شود.»
او، چالش سوم را چولگی (در مفهوم آمار چولگی به معنای توزیع نامتقارن است) دانست و اظهار کرد: «این چولگی بیشتر در حوزههای ایکامرس، فین تک و سلامت دیده میشود. در بسیاری از حوزهها ایدههای نو وجود ندارد و از طرفی، نتوانستیم مسائل کلان ملی را دریابیم. در واقع چالش ما تمرکز بیش از حد روی چند حوزه خاص است. الان استارتاپی در حوزه آب یا ترافیک یا فرسایش خاک نداریم در حالی که این موارد چالش مردم هستند که به آنها دقت نمیکنیم و همین موضوع، موجب میشود جایگاه مردمی نداشته باشیم. مردم پشت اکوسیستم نوآوری نمیایستند و طبعا به آن کمکی هم نمیکنند؛ کمک از سرمایهگذاری در کار گرفته تا حمایت اجتماعی.»
چالش بعدی و خیلی مهم از نگاه مدیرعامل سرآوا کوچک بودن اقتصاد دیجیتال نسبت به سایر صنایع بزرگ بود و او در این باره گفت: «سهم صنایع و معادن در GDP کشور حدود ۳۰ درصد، نفت بسته به اینکه قیمتش را چقدر ببینیم و چقدر بتوانیم تولید یا صادرات بکنیم ۱۲ تا ۱۴ درصد و کشاورزی هنوز دو برابر اقتصاد دیجیتال است و ما اگر میخواهیم روی میز تصمیمگیران کلان کشور وزن بیشتری داشته باشیم، باید این اکوسیستم را بزرگ و بزرگتر کنیم. ما باید به صورت دستهجمعی تلاش کنیم که مسالههای بزرگتری را حل کنیم تا خودمان هم بزرگتر بشویم.»
فردیس چالش بعدی که میتواند کلیدیترین مساله باشد و روی بقیه موارد سایه بیندازد را بلاتکلیفی سرمایهگذاران دانست و اظهار کرد: «سرمایهگذاران یک دورهای وارد شدند و بعد نتوانستند خارج شوند یا برونسپاری کنند و دوباره سرمایهشان را برای زایش مجدد مانند ماهیهای آزاد در بالای رودخانه، آزاد بکنند. از سوی دیگر، بازارهای موازی بسیار جذاب است و سرمایهگذار دلیلی نمیبیند وارد سرمایهگذاری خطرپذیر شود و ترجیح میدهد در بازار طلا یا دلار یا ملک سرمایهگذاری کند تا اینکه به یک صنعت خطرپذیر و نوآور ورود کند.»
مدیرعامل سرآوا تاکید کرد که همه این موارد دست به دست هم میدهند و نتیجه این میشود که برخلاف خیلی از کشورهای دنیا که آب از مسیرهای مختلفی به سمت نوآوری در جریان است، اینجا فقط یک سری آدم وفادار داشته باشیم که هر روز بیشتر و بیشتر در این حوزه سرمایهگذاری میکنند و VC ها نمیتوانند به LP های جدید دسترسی پیدا کنند.
او با بیان اینکه ورود CVC ها نوید میدهد شاید این سد طور دیگری بشکند، گفت: «با همه اینها اکوسیستم و VC ها همیشه در خدمت کشور بودهاند. همه آن شرکتهایی که امروز خیلی از نمایندگانشان اینجا حضور دارند، واقعا کمک کردند به اینکه در مقاطعی باور کنیم با وجود همه سختیها هویت و برند ملی جدیدی ساخته میشود و به جوانان امید میدهد که بتوانند بسازند و نوجوان و جوان حس کنند این فرهنگ جدید در حال ساخت را دوست دارند و به آن تعلق دارند و میتوانند با آن ارتباط برقرار بکنند و مسائلشان را حل کنند.»
فردیس با بیان اینکه ورود CVC ها در موقعیتهایی به رشد و تابآوری کشور کمک کرد، افزود: «یادمان نرفته است که چقدر در دوره کرونا این پلتفرمها به کمک زندگی آمدند و کمک کردند افرادی که آسیبپذیر بودند، مایحتاجشان را تهیه کنند و همچنین به اشتغالزایی کمک کردند. ما فقط در یکی از زیرمجموهایمان در دیجیکالا برآوردمان این است که حدود ۶۰۰ هزار نفر غیرمستقیم فعال هستند و ۹ هزار نفر مستقیم کار میکنند.»
او نکتهای را هم برای دولتمردان ذکر و اظهار کرد: «ما در این سیستم به عدالت و شفافیت کمک کردیم. چیزی که کم در موردش حرف زدیم. تفاوت طبقات اجتماعی را کاهش دادیم و کاری کردیم که یک زن سرپرست خانوار بتواند در دورترین روستا یک سرویسی را در یک پلتفرم ارائه کند که بزرگترین تاجر و واردکننده آن کالا ارائه میکند. در کنار عدالت، به تابآوری کشور هم کمک کردیم تا جوانی که دارد به آینده فکر میکند امید داشته باشد و با امید ادامه دهد. برای همه چالشها باید فکر کنیم تا بتوانیم به این ارزش آفرینیها ادامه بدهیم. امیدوارم که همه کمک کنند که این اقتصاد ۶.۵ درصدی اکوسیستم بتواند بزرگ و بزرگتر شود.»
ضرورت فعالیت در حوزه خدمات
موضوع بعدی مطرح شده در پنل «سرمایهگذاری خطرپذیر» طرح این انتقاد جامعه بود که استارتاپها عمدتا تمرکزشان بر خدمات است. رئیس انجمن سرمایهگذاری خطرپذیر ایران در این باره صحبت کرد و پاسخ داد: «موضوع تمرکز بر خدمات یا تمرکز بر فناوریهای پیچیده یا هایتک که از اوایل شکلگیری گریبانگیر این اکوسیستم بود و مقاطعی هم با مشکلاتی مواجه شد، آدرس اشتباه دادن است. در کنار توجه به هایتک، طبیعتا باید به حوزه خدمات توجه جدی کرد. آن هم فقط به کشور ما محدود نمیشود و مثلا در آلمان صنعتی هم بخش زیادی از GDP ها به خدمات اختصاص دارد. اصولا وقتی داریم درباره حوزه اقتصاد دیجیتال صحبت میکنیم، یک بخش جدی که در این اقتصاد شکل میگیرد ناظر بر خدمات است.»
«سید محمدحسین سجادی نیری» با بیان اینکه فضای اقتصاد مشترک به خدمات بیشتر اختصاص دارد تا هایتک، افزود: «پیچیدگی فناوری در حوزه پلتفرمهاست و به نظر من این دو حوزه یعنی خدمات و هایتک همزمان باید شکل بگیرند.»
او به ذکر یک پیشینه هم پرداخت و اظهار کرد: «زمانی که من در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری بودم به دلیل اینکه حوزه دانش بنیان تمرکزش بر پیچیدگی فناوری و هایتک بود ما مسیر شرکتهای خلاق را ایجاد کردیم در شرایطی که شاید خیلی به استارتاپها توجه نمیشد. آنجا نگاهمان این بود که اگر حوزه دانشبنیان و شرکتهای دانشبنیان، شرکتهای تکنولوژی محور و فناور محور هستند، ما شرکتهای خلاق را هم داریم. بنابراین کسب و کارهای نوین در این دسته قرار میگرفتند. بنابراین من نظرم این است که کاری هم که در معاونت علمی و بعدش در ایجاد VC داشتم این را اثبات میکند که همان میزان که به حوزه هایتک باید بپردازیم به حوزه خدمات هم نیاز داریم.»
سجادی نیری با بیان اینکه خدمات یک بخش جدی است و اتفاقا قرار است فناوری برخاسته از حوزههای ICT را تسهیل کند، افزود: «یک بخشی از توجه به فناوریهای پیشرفته توجه به ICT است تا سهم اقتصاد دیجیتال را در کشور ما توسعه بدهد. به نظرم ما باید همزمان به پیچیدگی فناوری و نوآوری که بخشی از آن به حوزه خدمات برمیگردد، توجه کنیم تا سهم اقتصاد دیجیتال از ۶.۵ درصد بیشتر شود.»
اثرگذاری اجتماعی با استارتاپها
مقوله نوآوری اجتماعی و نتیجهبخش بودن سرمایهگذاری در آن محور بعدی مطرح شده در پنل بود. نوآوری اجتماعی (Social innovation) فعالیتهای جدید اجتماعی است که هدف آن پاسخگویی به نیازهای جامعه با روشی بهتر از شیوههای جاری است. «هدی حسینیفر» مدیرعامل شرکت کران کپیتال به این موضوع پاسخ داد و گفت: «در بحث سرمایهگذاری اثرگذار، سرمایهگذاری یک طیف است که یک سمتش سرمایهگذاری سنتی است که فقط به بازگشت مالی کامل توجه دارد و یک سمت دیگر آن اقدامات خیرخواهانه و بشردوستانه و بدون بازگشت مالی و خیریه است. سرمایهگذاری تاثیرگذار اما میان این دو قرار میگیرد و هم بازدهی مالی برایش اهمیت دارد و در عین سود کردن، به دنبال تاثیرگذاری اجتماعی است.»
او با بیان اینکه این روند در دنیا با توجه به معضلات اجتماعی و بحثهای زیستمحیطی در حوزههای مختلف شکل گرفت و مدلهای متفاوتی از آن تدوین شد، افزود: «ما فکر میکردیم در ایران این قسمت جای کار دارد و میشود کارهای زیادی در این زمینه انجام داد. شاخصهای اقتصادی ایران از دهه ۱۳۸۰ به این طرف دچار نوسان است و فاصله طبقاتی زیاد شده. برای مثال در حوزه سلامت بیمارستانهای دولتی زیانده هستند و اثربخشی لازم را ندارند و در سایر حوزهها هم جای کار وجود دارد.»
حسینیفرد معتقد است استارتاپها وقتی به روشهای خلاقانه و نوآورانه فکر میکنند، میتوانند اثربخشی خود را افزایش دهند و یک معضل اجتماعی را با مهارت بیشتری حل کنند و این همان چیزی است که کران کپتال فکر کرد میتواند به سمتش برود و در این حوزه اثرگذار باشد.
او در ادامه صحبتهای خود تاکید کرد که پرتفوی کران کپیتال ترکیب استارتاپهای مختلفی از جمله ایران تلنت، جاروب، ایران کت، همراه مکانیک و باسلام را دارد.
سرمایهگذاری سخت در ارلی استیج
«سینا حسنعلیزاده» مدیرعامل صندوق سرمایهگذاری پیشگام سخنران بعدی این پنل بود که درباره میزان سرمایهگذاری شرکت متبوع خود که سرمایهگذاری خود را با ۲۴۰ میلیارد تومان شروع کرده است و ماموریت آن در اکوسیستم صحبت کرد.
او با بیان اینکه صندوق پیشگام در فناوری اطلاعات و سختافزار و صنعت امنیت غذایی و سلامت سرمایهگذاری کرده است، گفت: «ماموریتی که ما به دنبالش بودیم این بود که بین بازار مالی و بازار نوآوری آشتی ایجاد کنیم که فکر میکنم موفق بودیم، زیرا روند ثبت صندوق جدیدمان هم آغاز شده است.»
حسنعلیزاده با بیان اینکه سرمایهگذاری در «ارلی استیج» بسیار سخت است، افزود: «با این حال ما میدانیم که اگر در این حوزه سرمایهگذاری نکنیم این چشمه خشک میشود و در صندوقهای دیگر برای پیدا کردن تیمهایی که بتوانیم رویشان سرمایهگذاری کنیم، مشکل خواهیم داشت.»
«محمد پیری» مدیرعامل شرکت سرمایهگذاری داوین هم درباره ارلی استیج صحبت کرد و گفت: «اوایل در مرحله بذری سرمایهگذاری میکردیم، اما به مرور در مراحل بالاتر سرمایهگذاری کردیم. حدود ۸۰ سرمایهگذاری و ۱۴ خروجی داشتیم و حدود ۵۲-۵۳ استارتاپ هم در پرتفو حضور دارند. این عدد ۱۴ اگر بی نظیر نباشد، کم نظیر است به خاطر اینکه ما سعی کردیم علاوه بر اینکه در زمینه خلاق فعالیت میکنیم، در خروجیها هم خلاق باشیم و به این فکر کنیم که چطور میشود این کار را انجام داد.»
بازگشت سرمایه در استارتاپها
مساله بعدی که در این پنل مطرح شد بازگشت سرمایه بود؛ سرمایهگذاران زیادی ممکن است وارد این اکوسیستم بشوند و بازگشت سرمایهشان سالهای سال طول بکشد، اما شرکت داوین در یکی دو سال اخیر دو خروجی یعنی علیبابا و بعد الوپیک را داشت. با وجود این، قیمتهای آنها بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیارد تومان بوده است که به نظر میرسد هنوز اتفاق بزرگی برای سرمایهگذاری نیست. اینکه آیا همین بازنگشتن سرمایه یا سختی در تعامل با دولت موجب شده است سرمایهگذاران دیگر فعالیت نداشته باشند و اینکه اساسا بازگشت سرمایه اتفاق میافتد یا خیر؟ سوالی بود که در این بخش از پنل مطرح شد.
«فرزین فردیس» مدیرعامل سرآوا در پاسخ به این اظهارنظرها گفت: «من بسیار خوشبینم که استارتاپها وارد بورس شوند و این اتفاق بیفتد و بسیار خوشبینتر از روزی که مسئولیت سرآوا را برعهده گرفتم و بازی ناتمام خود را در اتاق بازرگانی برای تاسیس کمیسیون اقتصاد نوآوری انجام دادم تا احساس کنم در این دهه از عمرم یک کاری برای سرزمینم و مردم انجام دادم. حاکمیت و استارتاپها کم با هم صحبت میکنند و شناخت کمی از هم دارند و این باعث ناشناخته بودن دو طرف برای هم شده و حتی یک جاهایی ترس ایجاد کرده است. این حرف در کلام بزرگان دینی هم مطرح هست که مردم دشمن چیزی هستند که نسبت به آن جهل دارند و من فکر میکنم همین گفتوگوها باعث میشود سوءتفاهمها و ابهامات حل بشود و ممکن است بتوان با آنها اتفاق بزرگی را رقم زد.»
او با طرح این سوال که چرا این اتفاق بزرگ و مهم است، ادامه داد: «در دنیا افراد در استارتاپهای مراحل اولیه سرمایهگذاری میکنند به این امید که فردا گوگل یا اپل و شرکتهای بزرگ میآیند و آنها را میخرند. شرکتهای بزرگ ما نتوانستند این مرحله از سرمایهگذاری را انجام بدهند. وقتی شرکتهای اول وارد بورس میشوند، در واقع همان تمثیلی است که در ابتدا هم به آن اشاره کردم، ماهیهای آزاد بالغ اقیانوس که بالای رودخانه برمیگردند و تخمگذاری میکنند تا نسل بعدی ماهیهای آزاد متولد شوند. پس اگر میخواهیم به این اکوسیستم کمک بکنیم و بیشتر از این از منطقه عقب نمانیم و اگر میخواهیم برای نسل آینده دوباره امید بیافرینیم باید کمک کنیم که این ماهیهای آزاد کار خود را انجام دهند و میلیونها آدم را امیدوار کنند که اکوسیستم دیجیتال کشور زنده و پویاست و برای مردم ایران ارزشآفرینی میکند. ما همه تلاشمان را میکنیم که این اتفاق در ۱۴۰۳ رخ دهد.»
ترکیب دولتی و خصوصی در VC
رابطه بخش خصوصی و استارتاپها با دولت و حاکمیت مساله بعدی طرح شده در پنل بود که به اعتقاد کارشناسان، مشکل دارد و باید اصلاح شود، زیرا در غیر این صورت، میتواند نگرانیهایی به وجود بیاورد و اجاره ورود استارتاپها به بورس را ندهد. «سید محمدحسین سجادی نیری» رئیس انجمن سرمایهگذاری خطرپذیر ایران در پاسخ به این سوال که آیا انجمن VC ایران برای این تدابیری اندیشیده است، گفت: «واقعیت این است که انجمن VC یک نهاد صنفی است که ۳ گروه جدی عضو آن هستند؛ نهادهای دولتی و غیردولتی، VC ها و شتابدهندهها.»
او توضیح داد: «صندوقهای پژوهش فناوری یک نهاد غیر دولتی محسوب میشوندکه نهادهای دولتی تا ۴۹ درصد میتوانند در آنها سهام داشته باشند یعنی ما پارک علم و فناوری داریم و بعضا وزارتخانههایی مثل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاهها که سهامدار صندوقهای پژوهش فناوری هستند که البته ترکیب سهام آنها یک مجموعه غیر دولتی یعنی بیش از ۵۰ درصد سهام در واقع بخش خصوصی است. اینها یک بخش جدی از تشکیل دهندگان انجمن هستند. گروه دوم در واقع VC هایی هستند که امروزه با شکلگیری CVC ها تا الان ۱۷ مجوز برایشان صادر شده است و در عین حال، تعدادی هم VC فرم داریم. و گروه سوم شتابدهندهها و مجموعههایی که در حوزه ارلی استیج فعالیت میکنند.»
او با بیان اینکه زیستبوم اقتصاد دیجیتال کشور نیازمند این جنس فعالیتهای غیر از سرمایهگذاری جسورانه هم هست، افزود: «اگر از نظر میزان سرمایهگذاری خطرپذیر نگاه بکنیم طبیعتا حجم سرمایهگذاری خطرپذیر که در انجمن اتفاق افتاده است باز از ترکیب سرمایهگذاری خطرپذیر صندوقهای پژوهش فناوری بزرگتر است. پس با رویکرد میزان سرمایهگذاری بدنهای داریم که تعداشان شاید ۳۰ نفر باشد، اما به هرحال سرمایهگذاری خطرپذیر انجام میدهند.»
نیری سپس با طرح این سوال که آیا VCهای فعلی توانستهاند نقش جدی در استیج ابتدایی و ارلی استیج ایفا بکنند؟ گفت: «به نظرم خیر. بخشی از این بار را صندوقهای پژوهش فناوری برداشتند. بنابراین انجمن باید اقدامات جدیتری انجام بدهد تا انجمن تبدیل به انجمن VC و واقعی بشود.»