سامانه توثیق الکترونیک دارایی با نام «ستاره» معرفی شد. این سامانه یک سوییچ مرکزی در اختیار حاکمیت است که قصد دارد امکان وثیقه گذاشتن انواع مختلف دارایی‌های مردم را برای خرید مدت دار (اقساطی) فراهم کند.

معرفی سامانه توثیق الکترونیک «ستاره» با حضور محمد جلال، مشاور احسان خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی و محمدهادی سلیمی‌زاده مدیر روابط عمومی سازمان بورس و اوراق بهادار در سازمان بورس برگزار شد.

محمد جلال، مشاور وزیر اقتصاد با اشاره به چالش‌های وثیقه‌گذاری برای خرید اقساطی در کشور گفت: «برای پرداخت‌های قسطی و مدت دار ابزار نوین نداریم و مجبور بودیم از ابزار سنتی استفاده کنیم. این سوییچ جدید متمرکز و یکپارچه است.»

جلال با اشاره به اینکه سامانه ستاره از نظر فنی ساختاری شبیه “شاپرک” دارد گفت: «تمامی دارایی‌های مردم از قبیل سهام بورس، گواهی سکه، اندوخته بیمه عمر، گواهی کسر از حقوق سازمان‌های دولتی و سند خودرو و ملک را می‌توان به این سوییچ جدید متصل کرد.» به گفته او اکنون بیش از ۳۷ میلیون کد بورسی در بازار سرمایه کشور داریم.

در این سامانه جدید دارایی مردم به شکل توکن شده و در قالب یک API در اختیار شرکت سپرده‌گذاری مرکزی (سمات) قرار می‌گیرد. این سوییچ قرار است تقاضای توثیق را به نهادهایی که دارایی مردم را نگه می‌دارند هدایت کند.

به گفته مشاور وزیر اقتصاد در حال حاضر استارتاپ‌هایی همچون دیجی‌کالا، اسنپ و فین‌تک‌هایی که امکان خرید اعتباری را در اختیار مشتریان خود قرار می‌دهند، می‌توانند با سامانه ستاره خدمات عمیق‌تری را به کاربران خود عرضه کنند. جلال گفت حتی شرکت‌های جدیدی هم به دلیل وجود این سامانه جدید شکل می‌گیرند.

محمد جلال در توضیح ستاره تصریح کرد: هم‌اکنون مردم برای خرید اقساطی چک یا سفته وثیقه می‌گذارند که اصلا کارکردشان به این منظور تدارک دیده نشده است. اما با سامانه ستاره، فروشنده طرف قرارداد با سامانه می‌تواند دارایی مشتری خود را بر اساس کد ملی در سیستم مشاهده کند و با رضایت فرد یکی از دارایی‌ها همچون سهام بورسی را به عنوان وثیقه بردارد و کالا به مشتری بفروشد. به گفته مشاور وزیر اقتصاد دیجی‌کالا و اسنپ نیز می‌توانند به این سامانه وصل شوند و خدمت توثیق را برای فروش خدمت ارایه دهند.

مشاور وزیر اقتصاد با بیان اینکه سامانه جدید باعث می‌شود دارایی‌های منجمد مردم و کارخانجات در گردش قرار بگیرد و مردم می‌توانند ضمن استفاده از بر فرض خودروی خود با آن وام هم دریافت کنند، گفت: به نظرم تا چند سال آینده ستاره همچون شاپرک رشد می‌کند و می‌تواند یک الگوی موفق برای خارجی‌ها نیز باشد. او تصریح کرد توصیه‌ام به بانک‌ها این است که خدمات مالی را به شرکت‌های فینتک واگذار کنند.

به گفته جلال مزیت این فرآیند این است که تمام آن الکترونیکی طی می‌شود و پس از پرداخت اقساط، فرمان آزادسازی دارایی‌ها انجام می‌شود. مشاور وزیر اقتصاد ادامه داد: مشکل امروز ما مصرف داده‌های رتبه‌بندی اعتباری در کشور است که در حال حاضر از آنها استفاده نمی‌شود. جلال همچنین بیان کرد سامانه ستاره با سیستم اعتباردهی یا رتبه‌بندی اعتبار که توسط برخی استارتاپ‌ها هم پیاده‌سازی شده تداخل ندارد. به اعتقاد او سفته و چک راهکار تجارت الکترونیک نیست.

محمد جلال اشاره کرد: «الزامات برای اینکه استارتاپ‌ها بتوانند وارد این سامانه شوند به‌زودی اعلام می‌شود. در ابتدا با بانک‌های ملی، رسالت و مهر آغاز کرده‌ایم.»

مشاور وزیر اقتصاد تغییر ارزش دارایی توثیق شده همچون سهام را یکی از مهم‌ترین چالش‌های سامانه ستاره عنوان کرد. او گفت: البته ما فقط سوییچ را ساخته‌ایم و بحث ارزش‌گذاری دارایی در سمت کسب‌وکارها است. برای مثال سرویس‌دهنده که سهام را به عنوان وثیقه می‌پذیرد، می‌تواند حد ضرر تعریف کند، که اگر بر فرض ۲۰ درصد سهام افت کرد، سهام به صورت خودکار نقد شود و در یک حساب نزد بانک به صورت ریالی دیپوزیت بماند.

سمیه محمدی، مسوول پروژه کارت اعتباری سمات (شرکت سپرده‌گذاری مرکزی) با اشاره به تجربه موفق توثیق سهام عدالت گفت: «بیش از ۳۵۰ هزار درخواست توثیق در اپلیکیشن ایوا بانک‌ ملی انجام شد که سهامداران عدالت می‌توانند وثیقه بگذارند. ما برای پیاده‌سازی سامانه ستاره و توثیق دارایی مردم قرارداد محرمانگی با بانک‌ها امضا می‌کنیم.»